Azərbaycanlılar xalqı tarixin müxtəlif dövrlərində ermənilərin törətdikləri minlərlə faciə, terror, kütləvi qırğınların qurbanı olub. Ermənistanın Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi soyqırımları və etnik təmizləmə kimi cinayətlər faktlarla öz təsdiqini tapsa da, bu günə kimi rəsmi İrəvan sözügedən məsələ ilə bağlı hər hansı bir addım atmaqda maraqlı kimi görünmür.
Ermənistan Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı əsir və girov götürülmüş azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən kütləvi qətlə yetirilməsini, onlara qarşı olmazın işgəncələrini nə qədər ört-basdır etməyə çalışsa da, işğaldan azad edilən ərazilərdə geridə artıq neçənci dəfə erməni vəhşiliyinin, işgəncəsinin qurbanı olmuş azərbaycanlıların uzun illər sonra sümüklərinin qalıqlarının aşkar edilməsi faktı ilə qarşılaşırıq.
Belə bir faktın üstü elə bu gün Xocavəndin Edilli kəndində açılıb. Belə ki, həmin ərazidə daha bir kütləvi məzarlıq aşkarlanıb: 12 hərbçiyə aid olduğu ehtimal edilən skeletlərin əl və ayaqlarının məftillə bağlandığı çəkilən kadrlardan da aydın şəkildə görünür. Belə ehtimal etmək olar ki, düşmən amansızlığını ən qəddar formada nümayiş etdirərək, azərbaycanlı hərbçilərin əl-qolunu tikanlı məftillərlə bağladıqdan sonra onları öz qazdırdıqları xəndəklərdə diri-diri basdırıblar.
Bu isə “Müharibə qurbanlarının müdafiəsi haqqında” 1949-cu il tarixli Cenevrə Konvensiyalarının Ermənistan tərəfindən növbəti dəfə kobud şəkildə pozulmasını təsdiq edən dəhşətli mənzərə deməkdir. Onu da nəzərə alaq ki, bizdə indiyədək itkin düşənlərimizin sayı təqribən 4 mindir, əfsuslar olsun ki, onlar bizə qaytarılmır və kütləvi məzarlıqların yerləri bildirilmir.
Buradan belə nəticə çıxır ki, Qarabağın işğaldan azad edilməsindən belə qısa zaman keçməsinə baxmayaraq, növbəti belə kütləvi məzarlığın aşkar olunmasından bunu da ehtimal etmək olar ki, Qarabağda və ətraf bölgələrdə torpağın altında belə kütləvi məzarlıqlar çoxdur. Dünyanın bunları görməzdən gəlməsinə, mövzu Azərbaycan olduğu təqdirdə “beynəlxalq hüquq” anlayışının yalnız kağız üzərində mövcudluğu kimi hallara artıq vərdiş etmişik.
İndi görək, iki gün əvvəl güya Azərbaycan hərbçilərinin güllələmə videosuna görə Azərbaycanı “təcavüzdə”, “erməni əsgərinə qarşı hərbi cinayətlər”də ittiham edən ölkələrin, diplomatik korpusların, beynəlxalq təşkilatların, səfirliklərin və beyin mərkəzlərinin bu məzarlıq faktına görə cınqırı çıxacaqmı?
Təbii ki, bu ritorik sualın cavabı hər birimizə məlumdur: həmin dövlətlərin bu faktları görməzdən gələcəkləri, heç nə olmamış kimi Ermənistanın bu dəhşətli hərbi cinayətinin üzərindən keçəcəyi bəllidir.
Bəs görəsən, sapı özümüzdən olanlar necə, onlardamı iki gün əvvəl erməni əsgərinə görə saldıqaları hay-şivəni yenidən qoparacaqlar?
Azərbaycanı təhdid edənlər bundan sonra bəyanatlatında daha diqqətli olsunlar. Çünki rəsmi Bakının Ermənistana təqdim etdiyi 5 maddəlik sülh gündəliyinin son bəndi elə məhz əsir və itkin düşmüş minlərlə azərbaycanlının taleyinə aydınlıq gətirilməsi ilə bağlı məsələ olsa da, İrəvan havadarlarına güvənərək bu məsələylə bağlı hər hansı bir addım atmamaqla Azərbaycana qarşı müharibə cinayətlərini davam etdirəcəyi göstərir ki, bu da bölgəni və regionu müharibə riski ilə yenidən üz-üzə qoyan məsələlərdən biridir. Ermənistanın sülhə mane olan bu cür davranışları bölgədə eskalasiya riskinin artmasına, təxribatların bir-birini əvəz etməsinə, nəticədə isə 10 noyabr üçtərəfli bəyanatı, Soçi və Brüssel görüşlərinin nəticələrinin sıfırlanması məqsədi daşıyır.
İtkin düşmüş azərbaycanlıların taleyinin öyrənilməsi məsələsindəki bu susqunluq İrəvanın Azərbaycanı danışıqlar prosesində narazı salmaq üçün bir təxribat üsuludur. Xocavəndin Edilli kəndində kütləvi məzarlıqda 12 hərbçiyə aid olduğu ehtimal edilən skeletlərin aşkar edilməsi faktı Ermənistanın hərbiçilərinin canına qəsd etmək bahasına belə olsa manipulyasiya meyillərindən fərqli olaraq təhrif olunmayan faktların əldə olunması deməkdir.
Təəssüflər olsun ki, bu dəhşətlə cinayət əməlinə görə müəyyən ermənilərə qarşı cinayət işləri açılacaq. Hətta bu mühakimə beynəlxalq səviyyədə olsa belə, yekunda həmin ermənilərin bəraət qazanacağı da istisna edilmir. Necə ki, biz bunu 1988-ci il Sumqayıt hadisələrində, Xocalı soyqırımı törədənlərin Ermənistanda prezident və baş nazir postlarına seçilməsi zamanı da gördük.
Follow @7timesaz